Enigma czasu…
Johan zdawał się być zatroskanym. Dlaczego?
Czyżby Malvina pozbawiła go zdolności zdrowego analizowania faktów?
Najprawdopodobniej, bo teraz siedząc w salonie jej matki, na kanapie (w tej części rogówki, której nie zdążył jeszcze naciąć) sprawiał wrażenie takiego jakiegoś zamkniętego w sobie. Unieszkodliwiony, podsumowała wesoło w myślach – no co, teściowej też wolno czasem roześmiać się nad przypadkami losu.
Pytaniem było – na jak długo został on wyłączony z obiegu?
Pytanie okazało się słusznym, bo już w chwilę później miała sposobność przekonać się o tym, że zbyt wcześnie go zlekceważyła – w tym stanie młody mężczyzna był bardziej niebezpiecznym, bo pozbawiony hamulców – niczym tonący, co i brzytwy się chwyci, byleby tylko wydostać się na powierzchnię ciemnej otchłani.
Tą ciemną otchłanią była polskość.
Polskość panująca w tym domu – bo na półkach regału, stojącego wzdłuż najdłuższej ściany salonu, stały rzędy polskich wydań: jako książki, książeczki a także gry, w tych bardziej oraz tych mniej konwencjonalnych formach… bo na ławie leżała mapa Polski, według której Malvinka z babcią studiowała trasę krajoznawczej podróży samochodzika Franka.
Takie przynajmniej miała wrażenie. Już od dawna.
Ale przecież wiedział z kim się żeni.
Malviny ciąża była jeszcze nieznaczna, kiedy po raz pierwszy poruszyli ten temat. Sprawę chyba najbardziej istotną w wychowaniu Malvinki – ich dziecka ale i jej wnuczki.
Doskonale przypomina sobie ten moment na spacerze.
Dzień był wtedy słoneczny, a ona (w towarzystwie trójki swoich, dorosłych już, dzieci oraz ich partnerów) szła wąskim chodnikiem ocienionej rozłożystymi platanami alejki, ciągnącej się wzdłuż otoczonych niskimi, drewnianymi płotkami, przydomowych ogródków. Odbywali zwykły niedzielny spacer po, w restauracji spożytym, obiedzie urodzinowym. W jej dniu.
W pogodne nastroje odziani, szli i rozmawiali o wszystkim i o niczym.
Temat języka jeszcze nienarodzonego dziecięcia padł niespodziewanie i tak, jakby przypadkiem. Gdyby tylko wiedziała, że jej zięć miał już wtedy przygotowany, konkretny koncept, który chciał wprowadzić w życie, że czekał jedynie na sprzyjający moment, by ją o tym powiadomić.
Powiadomić – nie zapytać o zdanie, nie przedyskutować wszystkie “pro” i “contra”, lecz oznajmić ostateczną decyzję.
Być może tego dnia właśnie uznał, że dobry humor solenizantki pozwoli jej być bardziej elastyczną, że zajęta sobą, zlekceważy sprawę przyszłości wnuczki i nie zaprotestuje. No i wysunął problem przyszłego języka dziecka. Dla niej, jak i dla pozostałej rodziny, którą reprezentowała, sytuacja była jednoznaczną – dziecko ma krewnych po obu stronach granicy nad Odrą i Nysą, więc logicznym jest, że będzie posługiwać się dwoma językami.
Poza tym i te najstarsze i te najnowsze badania naukowe potwierdzają fakt, że dzieci wzrastające w wielokulturowej rodzinie są inteligentniejsze, bo już od urodzenia konfrontowane są ze znacznie większą ilością bodźców, co z kolei wpływa pozytywnie na rozwój mózgu.
Podzieliła się swoim zdaniem z obecnymi. Spotkała się z aprobatą.
Wówczas wyłącznie Johan nie wypowiedział ani słowa – zdaje się zbierać informacje – młody tata, pomyślała, pragnie wszystkiego, co najlepsze dla swojego dziecka i nie chce popełnić błędu.
Teraz natomiast miała po prostu wrażenie, że jest on jedynie kontynuatorem sprzecznej z prawem polityki zniemczenia innych. W jakich czasach ten człowiek żyje? Nie widzi tego, co dzieje się na świecie? Nie przyjmuje do wiadomości tego, co wydarza się wokół niego?
Może popełniła wówczas jakąś gafę, może jej argumenty nie były zbyt oczywiste. Ale i później następowały dyskusje na ten temat.
I pozostawiały problem otwartym.
Nie dla niej, dla niego.
Właściwie to nie były dyskusje – to były rozmowy, w których każdy z ich uczestników wygłaszał tezy, w nadziei przeforsowania ich. Oczywiście. Ale z jakiegoś powodu nigdy nie dochodziło do jednoznacznego postawienia kropki nad „i”.
Właściwie dlaczego?
I dlaczego ten jego dziwny stosunek do sprawy? – przecież i tutaj, jak i w każdym innym kraju świata, żyją rodziny wielojęzyczne. Konfrontowane są one z wieloma problemami, ale z całą pewnością nie z zagadnieniem: uczyć przyszłe pokolenie języka dziadów, czy może raczej zabronić dostępu do niego. Bo język, to bogactwo, to furtka do ogrodu przyszłości, to umiejętność praktycznie włożona do kołyski, dodatkowy bodziec stymulujący rozwój mózgu dziecka. Rodzice takiego szkraba są dumni z tej dodatkowej umiejętności swojej pociechy. Umiejętności, która wyróżnia kształtującego się człowieka spośród przeciętności.
Same dodatnie aspekty tego.
Matką jej zięcia była Niemka a przybranym ojcem Polak, syn byłego jeńca wojennego, który jeszcze po pierwszej wojnie światowej tutaj się zawieruszył, potem osiadł. On sam przyszedł na świat w czasach, kiedy wstydem było na tych terenach mówić po polsku. W jego świadomości pozostało uczucie poniżenia, z którym wzrastał, bo ukryć związku z Polską było nie w sposób. Może matka zdradziła mu, że tak naprawdę, to jego prawdziwym ojcem jest Polak, a on sam owocem wakacyjnej przygody; przygody ostatnich dni lata, pożegnaniem i nadzieją niespełnioną nigdy. Bo ten, który przyczynił się do jego pojawienia się na świecie, odszedł i nigdy więcej nie wrócił: ani wiosną – do tych rozległych pól jej ojców, naszpikowanych białymi szparagami, ani latem – do tych sąsiadowych, czerwieniejących kosmatą truskawką. Także jesienne jabłka zbierali inni. Ojca jej syna wśród nich nie było.
Dwa lata czekała, może trzy… dziecko rośnie, co będzie, gdy zacznie stawiać pytania? co odpowiedzieć, gdy postawi to jedno? To wstydliwe…
jeśli nie odpowie, postarają się o to sąsiedzi… osada niewielka…
jest tu taki jeden, co ani dobrze po polsku, ani po niemiecku, uśmiechnie się do niego, lepsze takie coś niż nic. Mąż przy boku zamknie usta innym…
tak, nie miał chłopak najciekawszego dzieciństwa…
ale przecież teraz jest inaczej.
Ha! – „czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci…”
przed jego dzieckiem leży przyszłość, Europa, świat, czy będzie przeciwny nauce także innych języków?
Ursula Vortag, Germany 2018
Advertisements
